Pasek boczny artykułów
Główna treść artykułu
Abstrakt
Uniwersytet ma długą i szacowną historię. Najczęściej jest ona prezentowana w sposób linearny. W opracowaniu tym autor rezygnuje z perspektywy czasu historycznego i osadza opis
uniwersytetu w czasie społecznym. Postrzeganie czasu jako zjawiska społecznego wiąże się z upowszechnieniem się zegarów mechanicznych. Przekształciły one czas boski w czas ludzki. Uczyniły go konstruktem społecznym o charakterze regulatywnym. Aktywność ludzi i działanie instytucji społecznych znalazły się we władaniu norm czasowych, które współcześnie stały się rodzajem organizacyjnego kapitału. Artykuł pokazuje, w jaki sposób zarządzanie tym kapitałem wpływa na prowadzenie badań i uprawianie nauki na uniwersytecie. Dowodzi, że uniwersytet znalazł się w orbicie trawiącej nasze czasy gorączki przyśpieszenia. Ustawiczne skracanie norm czasowych dla realizowanych projektów badawczych sprawia, że są one coraz węższe tematycznie i muszą odpowiadać na doraźne potrzeby rynku. Powoduje to, że uniwersytet ugrzązł w teraźniejszości. Utracił związek ze swoją chlubną przeszłością i jest bezradny wobec mglistej i nieprzewidywalnej przyszłości.
Słowa kluczowe
Szczegóły artykułu
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Bibliografia
- Antonowicz, D. (2002) Uniwersytet: od korporacji do instytucji. Zagadnienia Naukoznawstwa, 4(154), 513-537.
- Bauman, Z. (1998) Prawodawcy i tłumacze. Warszawa: IFiS PAN.
- Berg, M. i Seeber, B.K. (2016) The Slow Professor: Challenging the Culture of Speed in the Academy. Toronto: Toronto University Press.
- Bhatt, G.D. (2001) Knowledge Management in Organizations: Examining the Interaction Between Technologies, Techniques and People. Journal of Knowledge Management, 1(5), 68-75.
- Brandel, F. (2006) Gramatyka cywilizacji. Warszawa: Oficyna Naukowa.
- Castells, M. (2007) Społeczeństwo sieci. Tłum. M. Marody i in. Warszawa: PWN.
- Filipowicz, S. (2022) Narodziny przemysłu poznawczego i pauperyzacja rozumu naukowego. Nauka, 1, 7-36.
- Goćkowski, J. (1981) Tezy o uniwersytecie.Teksty: teoria literatury, krytyka, interpretacje, 2(56), 5-37.
- Guriewicz, A. (1976) Kategorie kultury średniowiecznej. Tłum. Józef Dancygier. Warszawa: PIW.
- Jankowska, D. (2012) Społeczna rola profesora współczesnej uczelni – kontynuacja czy transformacja tradycji. Pedagogika Szkoły Wyższej, 1, 81-100.
- Le Goff, J. (2002) Kultura średniowiecznej Europy. Tłum. H. Szumańska-Grassowa. Gdańsk–Warszawa: Wydawnictwo MARABUT.
- Malewski, M. (2014) O korporatyzacji uniwersytetu. Pedagogika Szkoły Wyższej, 2, 11-29.
- Malewski, M. (2018) O trzech tradycjach studiowania. Pedagogika Szkoły Wyższej, 2(24), 7-20.
- Marody, M. (2014) O społecznym zakorzenieniu uniwersytetu. Nauka, 2, 27-32.
- Merton, R.K. (1982) Teoria socjologiczna i struktura społeczna. Warszawa: PWN.
- Milliken, J. i Colohan, G. (2004) Quality or Control? Management in Higher Education. Journal of Higher Education and Policy Management, 3(26), 381-391.
- Nowak, S. (1985) Metodologia badań społecznych. Warszawa: PWN.
- Ossowski, S. (1983) O osobliwościach nauk społecznych. Warszawa: PWN.
- Rosa, H. (2020) Przyśpieszenie, wyobcowanie, rezonans. Projekt krytycznej teorii późnonowoczesnej czasowości. Tłum. J. Dunaj i J. Kołtan. Gdańsk: Europejskie Centrum Solidarności.
- Slaughter, S. i Leslie, L. (1997) Academic Capitalism: Politics, Policies and Entrepreneurial University. Baltimore: John Hopkins University Press.
- Sosnowska, P. (2012) Idea niemieckiego uniwersytetu. Mit Humboldta?. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, 4(60), 127-141.
- Sowa, J. (2011) Fantomowe ciało króla. Peryferyjne zmagania z nowoczesną formą. Kraków: Universitas.
- Tarkowska, E. (1987) Czas w społeczeństwie. Problemy, tradycje, kierunki badań. Wrocław: Ossolineum.
- Tarkowska, E. (2012) Pamięć w kulturze teraźniejszości. W: E. Hałas (red.) Kultura jako pamięć. Posttradycjonalne znaczenie przeszłości. Kraków: Wydawnictwo NOMOS, 17-42.
- Tuchańska, B. (2012) Dlaczego prawda? Prawda jako wartość w sztuce, nauce i codzienności. Warszawa: Wydawnictwo Poltext.
- Urry, J. (2009) Socjologia mobilności. Tłum. Janusz Stawiński. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
- Zakowicz, I. (2012) Idea uniwersytetu Wilhelma von Humboldta – kontynuacja czy zmierzch?. Ogrody Nauk i Sztuk, 2, 62-74.