Główna treść artykułu
Abstrakt
Zasadniczym celem artykułu jest prezentacja wyników badań dotyczących tożsamości seksualnej gejów przeżywających dzieciństwo i młodość w czasach PRL. Wprowadzeniem do artykułu jest przedstawienie podstawowych definicji i koncepcji związanych z tożsamością seksualną i orientacją seksualną. Kreowanie tożsamości seksualnej związanej z wymiarem orientacji ukazane zostało w odniesieniu do osób nieheteroseksualnych. W badaniach zastosowano metodę wywiadów
biograficznych. Przeprowadzone one zostały z dwudziestoma trzema mężczyznami w wieku wyższym niż 50 lat, identyfikującymi się jako geje. Na potrzeby artykułu wzięto pod uwagę jedynie te kategorie badawcze, które dotyczyły procesów kreowania tożsamości seksualnej. W artykule przedstawiono ilustracje badawcze specyfiki kreowania nieheteronormatywnej tożsamości w sytuacji tabuizacji i braku wiedzy na temat homoseksualności. Wnioski z badań potwierdzają adekwatność stosowania klasycznych tożsamościowych modeli sekwencyjnych do analizy doświadczeń homoseksualnych mężczyzn będących obecnie w dojrzałym i starszym wieku. Ilustrują, jak kluczowe znaczenie dla procesów kreowania nieheteronormatywnych tożsamości seksualnych mają warunki społeczno-kulturowe. Wskazują też na zasadność wprowadzania kwestii związanych z nienormatywną tożsamością seksualną w obszar andragogiki.
Słowa kluczowe
Szczegóły artykułu
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Bibliografia
- Baumeister, R.F. (1997) Identity, self-concept, and self-esteem: The self lost and found. W: R. Hogan, J.A. Johnson i S.R. Briggs (red.) Handbook of personality psychology. San Diego: Academic Press, 681-710.
- Blakely, R.S. (1967) Adult Education in a Free Society. Toronto: Guardian Bird.
- Cass, V.C. (1979) Homosexual Identity Formation. Journal of Homosexuality, 4(3), 219-235.
- Castells, M. (2008) Siła tożsamości. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
- D’Augelli, A. (1994) Lesbian and gay male development. W: B. Greene i G. Herek (red.) Lesbian and Gay Psychology: Theory, Research, and Clinical Applications.Thousand Oaks: Sage, 118-132.
- Devlin, A. (2020) Adult Learning and Gender. EAEA Background Paper [online]. Dostępny na: https://eaea.org/wp-content/uploads/2020/08/ALE-and-Gender-EAEA-background-paperJuly-2020_final.pdf [1.07.2023].
- Dillon, F.R., Worthington, R.L. i Moradi, B. (2011) Sexual identity as a universal process. W: S.J. Schwartz, K. Luyckx, i V.L. Vignoles (red.) Handbook of identity theory and research. New York: Springer, 649-670.
- Dube, E.M. (2000) The role of sexual behavior in the identification process of gay and bisexual males- Statistical data included. Journal of Sex Research, 37(2), 123-132.
- Dyga, K. (2018) Self i tożsamość: próba określenia znaczeń oraz wzajemnych związków między pojęciami. Polskie Forum Psychologiczne, 23(2), 413-429.
- Eichsteller, M. (2019) There is more than one way – a study of mixed analytical methods in biographical narrative research. Contemporary Social Science, 14(3-4), 447-462.
- Fausto-Sterling, A. (2019) Gender/sex, sexual orientation, and identity are in the body: How did they get there?. Journal of Sex Research, 56(4-5), 529-555.
- Floyd, F. i Bakeman, R. (2006) Coming-Out Across the Life Course: Implications of Age and Historical Context. Archives of Sexual Behavior, 35(3), 287-96.
- Frable, D.E.S. (1997) Gender, racial, ethnic, sexual, and class identities. Annual Review of Psychology, 48, 139-162.
- Fredriksen-Goldsen, K.I. (2016) The Future of LGBT+ Aging: A blueprint for action in services, policies and research. Generations, 40, 6-13.
- Grace, A.P. i Hill, R.J. (2004) Positioning queer in adult education: Intervening in politics and praxis in North America. Studies in the Education of Adults, 36(2), 167-189.
- Grzegorek, T. (2000) Tożsamość a poczucie tożsamości. Próba uporządkowania problematyki. W: A. Gałdowa (red.) Tożsamość człowieka. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 53-70.
- Guasp, A. (2011) Lesbian, Gay and Bisexual People Later in Life. London: Stonewall.
- Halkitis, P.N. (2019) Out in time: The public lives of gay men from Stonewall to the Queer generation. New York: Oxford University Press.
- Heckathorn, D. (1997), Respondent-driven sampling: A new approach to the study of hidden populations. Social Problems, 44(2), 174-199.
- Hill, R.J. (1996) Learning to transgress: a social-historical conspectus of the American gay lifeworld a site of struggle and resistence. Studies in the Education of Adults, 28(2), 253-79.
- Hill, R.J, Grace, A.P. i Associates (2009) Adult and Higher Education in Queer Contexts: Power, Politics, and Pedagogy. Chicago, IL: Discovery Association.
- Hill, P.L., Reesor, N. i Collict, D. (2017) Sexual Identity. W: K.L. Nadal (red.) The SAGE Encyclopedia of Psychology and Gender. Thousand Oaks: Sage, 1521-1523.
- Iniewicz, G. (2012) Osoby LGB w biegu życia. W: G. Iniewicz, M. Mijas i B. Grabski (red.) Wprowadzenie do psychologii LGB. Wrocław: Continuo, 139-152.
- Kaźmierska, K. (2016) Wywiad narracyjny – technika i pojęcia analityczne. W: R. Dopierała i K. Waniek (red.) Biografia i wojna. Metoda biograficzna w badaniu procesów społecznych. Wybór tekstów. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 61-72.
- Kaźmierska, K. i Waniek, K. (2020) Autobiograficzny wywiad narracyjny: metoda – technika – analiza. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
- Kinsey, A.C, Pomeroy, W.B. i Martin, C.E. (1948) Sexual Behavior in the Human Male. Phi ladelphia: W.B. Saunders.
- Konecki, K. (2000) Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
- Kubera, J. (2013) Po postmodernizmie, czyli silne identyfikacje i słabe tożsamości. Nauka, 1, 97-108.
- Kvale, S. (2012) Prowadzenie wywiadów. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
- Larson, P.C. (1981) Sexual Identity and Self-Concept. Journal of Homosexuality, 7(1), 15-32.
- Machaj, I. (2017) Walory poznawcze kategorii tożsamości społecznej jednostki. Człowiek i Społeczeństwo, 44, 17-31.
- Miluska, J. (1996) Tożsamość kobiet i mężczyzn w cyklu życia. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
- Nowak-Dziemianowicz, M. (2006) Doświadczenia rodzinne w narracjach. Interpretacja sensów i znaczeń. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP.
- Paleczny, T. (2008) Socjologia tożsamości. Kraków: Oficyna Wydawnicza AFM.
- Pilarska, A. (2016) Wokół pojęcia poczucia tożsamości: przegląd problemów i propozycja konceptualizacji. Nauka, 2, 123-141.
- Reiter, L. (1989) Sexual orientation, sexual identity, and the question of choice. Clinical Social Work Journal, 17, 138-150.
- Rosario, M., Schrimshaw, E., Hunter, J. i Braun, L. (2006) Sexual identity development among lesbian, gay, and bisexual youths: Consistency and change over time. Journal of Sex Research, 43(1), 46-58.
- Rosenfeld, D. (1990) Identity work among lesbian and gay elders. Journal of Aging Studies, 13(2), 121-144.
- Ross, M.W. (1979) Heterosexual marriage of homosexual males: Some associated factors. Journal of Sex & Marital Therapy, 5(2), 142-151.
- Savin-Williams, R.C. (1995) Lesbian, gay male and bisexual adolescents. W: A. D’Augelli i C. Patterson (red.) Lesbian, gay and bisexual identities over the lifespan. New York: OUP, 165-189.
- Savin-Williams, R.C. (2014) The New Sexual Minority Teenager: Freedom from Traditional Notions of Sexual Identity. W: J.S. Kaufman, D.A. Powell (red.) The Meaning of Sexual Identity in the TwentyFirst Century. Newcastle: Cambridge Scholars Publishing, 5-20.
- Schütze, F. (2012) Analiza biograficzna ugruntowana empirycznie w autobiograficznym wywiadzie narracyjnym.Jak analizowaćautobiograficzne wywiady narracyjne. W: K. Kaźmierska (red.) Metoda biograficzna w socjologii. Antologia tekstów. Kraków: Nomos, 141-278.
- Szczygieł, P. (2019) Protest, uczenie się i konstruowanie tożsamości feministycznej. Dyskursy Młodych Andragogów,1, 63-76.
- Titkow, A. (2007) Tożsamość polskich kobiet: ciągłość, zmiana, konteksty. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN.
- Troiden, R.R. (1988) Homosexual identity development. Journal of Adolescent Health Care, 9(2), 105-113.
- Van de Ven, P., Rodden, P., Crawford, J. i Kippax, S.A. (1997) Comparative Demographic and Sexual Profile of Older Homosexually Active Men. The Journal of Sex Research, 34(4), 349-360.
- Walker, W. (2009) Adult Learning in the Queer Nation: A Foucauldian Analysis of Educational Strategies for Social Change. New Horizons in Adult Education & Human Resource Development, 23(3), 10-17.
- Woźnicka, E. (2011) Tożsamość człowieka dorosłego a zadania andragogiki. Rocznik Andragogiczny, 18, 53-63.