/ 
Language
Keywords
learning
social connectivity
Bucovina
participatory research dziedzictwo
uczenie się
łączność społeczna
Bukowina
partycypacyjność
How to Cite
Abstract
The article examines collective activities focused on documenting heritage through a participatory model, in which various entities representing different levels of social life are involved in the process of defining and preserving heritage. The aim is to present the educational dimension of such activities and the potential they hold for strengthening social connectivity. The author analyzes two documentary projects carried out in Romania, in Bukovina. The analysis is based on qualitative analysis of materials gathered through participant observation, as well as analysis of participants’ statements, and project documents. The projects illustrate how heritage documentation can become a tool for learning, support social integration, and strengthen intergenerational and intercultural relationships. Participatory heritage documentation fosters both its protection and the personal and professional development of the participants.
References
Ashworth, G. (2015) Planowanie dziedzictwa. Kraków: Międzynarodowe Centrum Kultury.
Červinková H. i Gołębniak B.D. (red.) (2010) Badania w działaniu. Pedagogika i antropologia
zaangażowane. Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, Wrocław.
Chabiera, A., Kozioł, A. i Skaldawski, B. (2019) Dziedzictwo obok Mnie – poradnik zarządzania
dziedzictwem w gminach. Warszawa: Narodowy Instytut Dziedzictwa.
Filipkowski, P. (2015) Archiwizacja, reanaliza, rewizyta. O nowych pojęciach i nowych podejściach w badaniach jakościowych. Kultura i Społeczeństwo, 59(3), 3-30.
Grajnert, W. (2024) Znaczenie doświadczenia udziału w badaniach terenowych w kształtowaniu
roli badacza. Praca licencjacka napisana pod kierunkiem Artura Kinala, kierunek: Socjologia,
specjalność: Badania społeczne w praktyce. Zielona Góra: Uniwersytet Zielonogórski.
Greenwood, D.J. (2012) Action research, czyli o badaniach w działaniu. W: D. Jemielniak (red.)
Badania jakościowe. Podejścia i teorie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Gulczyńska, A. (2019) Nieupełnomocniające re-definicje „miejsca” i tożsamości jego uczestników w przebiegu badań partycypacyjnych. W: M. Mendel i W. Theiss (red.) Pamieć i miejsce. Perspektywa społeczno-edukacyjna. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego,
-379.
Janiszewska-Jakubiak, D. (2024) Od wydawcy. W: Nam się chce. Projekty realizowane w latach
-2023 w ramach programu własnego Instytutu Polonika pn. „Polskie dziedzictwo
kulturowe za granicą – wolontariat”. Warszawa: Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa
Kulturowego za Granicą Polonika, 5-6.
Klekot, E. (2016) Dziedzictwo i jego antropologia. Roczniki Antropologii Historii, VI(9), 7-13.
Kocój, E. (2023) Ginący świat dziedzictwa kulturowego małych wspólnot w Rumunii. Kraków:
Księgarnia Akademicka.
Kurantowicz, E. (2006) Badacz i mała społeczność lokalna. Proces badania jako zmaganie się
z granicami. W: M. Mendel (red.) Pedagogika miejsca. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe
Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP we Wrocławiu, 75-87.
Kurnatowicz, E. (2012) O społecznym uczeniu się we współczesnym dyskursie andragogicznym.
Wątpliwości zebrane. Dyskursy Młodych Andragogów, 13, 13-20.
Marody, M. i Giza-Poleszczuk, A. (2004) Przemiany więzi społecznych. Zarys teorii zmiany
społecznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Mendel, M. (2006) Wstęp. W: M. Mendel (red.) Pedagogika miejsca. Wrocław: Wydawnictwo
Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP we Wrocławiu, 9-18.
Mendel, M. i Theiss, W. (2019) Od Redaktorów. Pamięć, miejsce i kategoria pamięciomiejsca
w perspektywie społeczno-edukacyjnej. W: M. Mendel i W. Theiss (red.) Pamieć i miejsce.
Perspektywa społeczno-edukacyjna. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 9-29.
Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą Polonika (2024a) Nam się
chce. Projekty realizowane w latach 2019-2023 w ramach programu własnego Instytutu
Polonika pn. „Polskie dziedzictwo kulturowe za granicą – wolontariat”, Warszawa: Narodowy
Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą Polonika.
Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą Polonika (2024b) Reportaż:
„NAM SIĘ CHCE” Gala Wolontariatu Instytutu Polonika. Dostępny na: https://www.youtube.
com/watch?v=dyi7OiuSq0c&ab_channel=InstytutPolonika [6.11. 2024].
Pokrzyńska, M. (2010) Bukowińczycy w Polsce. Socjologiczne studium rozwoju wspólnoty
regionalnej. Zielona Góra: Uniwersytet Zielonogórski.
Przybyła-Dumin, A. (2016) Badacz, nauczyciel, miłośnik kultury, depozytariusz wobec założeń
Konwencji UNESCO w sprawie ochrony kulturowego dziedzictwa niematerialnego. W: A. Przybyła-Dumin (red.) Narracja, obyczaj, wiedza… O zachowaniu niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Chorzów-Lublin-Warszawa: Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny
w Chorzowie”, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Narodowy Instytut
Dziedzictwa, 53-63.
Rudnicki, P. (2024) „Kto jak nie my?”. Wspólnota i działanie na Dworcu Głównym we Wrocławiu
(marzec-kwiecień 2022). Wrocław: Wydawnictwo DSW.
Sonda przeprowadzona przez Jana Walczaka na potrzeby reportażu o projekcie Cmentarz,
kapliczki i krzyże przydrożne w Pojanie Mikuli – dokumentacja polskiego dziedzictwa
kulturowego w Rumunii.
Starosta, P. (2003) Fragmentaryzacja więzi społecznej i rekonstruowanie wspólnoty w dobie
globalizacji. Przegląd Socjologiczny, 52(2), 115-144.
Stobiecka, M. (2023a) Wprowadzenie. Krytyczne studia nad dziedzictwem: między teorią
a praktyką. W: A. Stobiecka (red.) Krytyczne studia nad dziedzictwem. Pojęcia, metody, teorie
i perspektywy. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 11-34.
Stobiecka, M. (2023b) Posłowie. Heritologia i krytyczne studia nad dziedzictwem w Polsce. W:
A. Stobiecka (red.) Krytyczne studia nad dziedzictwem. Pojęcia, metody, teorie i perspektywy.
Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 349-362.
Stowarzyszenie Głogowska Edukacja Kresowa (2023) Archiwum dokumentacji projektów
Stowarzyszenia Głogowska Edukacja Kresowa zrealizowanych ze wsparciem finansowym
Instytutu Polonika w Wikszanach.
Stowarzyszenie Głogowska Edukacja Kresowa (2024) Archiwum dokumentacji projektów
Stowarzyszenia Głogowska Edukacja Kresowa zrealizowanych ze wsparciem finansowym
Instytutu Polonika w Pojanie Mikuli.
Straczuk, J. (2006) Cmentarz i stół. Pogranicze prawosławne w Polsce i na Białorusi. Wrocław:
Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Tilden, F. (2019) Interpretacja dziedzictwa. Poznań: Centrum Turystyki Kulturowej TRAKT,
partner wydania: Narodowy Instytut Dziedzictwa.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
Copyright (c) 2025 Adult Education Discourses