PRZEMOC SYMBOLICZNA WOBEC LUDZI STARYCH NOWYM SPOSOBEM ICH WYKLUCZENIA SPOŁECZNEGO? PERSPEKTYWA WSPÓŁCZESNEJ SENIORKI I SENIORA

Abstrakt

Przemoc symboliczna to podstawowa kategoria w rozważaniach Pierre’a Bourdieu. Stanowi ona doskonały punkt odniesienia do analizy obserwowanych współcześnie trendów w zakresie cielesności i troski o wygląd. Kategorię tę wykorzystano do rozpoznania zagadnienia społecznej percepcji starzejącego się ciała człowieka. Na podstawie badań przeprowadzonych wśród seniorów w artykule poszukuje się odpowiedzi na pytania: czy osoby starsze doświadczają przemocy symbolicznej, w kontekście ich cielesności? Czy dostosowują wygląd swego ciała do wzorców charakterystycznych dla habitusu młodszych pokoleń? Badani seniorzy dostrzegają specyfikę czasów współczesnych, niemniej ich opinie nie pozwalają jednoznacznie wnioskować o tym, czy współczesny senior doświadcza przemocy symbolicznej w zakresie cielesności. Zdaniem badanych ludzie starzy robią dziś wiele, by „pasować” do współczesnego społeczeństwa, chociaż aktywności te są traktowane nie tylko jako wyrzeczenie, ale i jako działanie przynoszące określone korzyści, np. w postaci dobrego samopoczucia.