Gdzie jest ziemia obiecana edukacji? Kontekst edukacji akademickiej

Abstrakt

W artykule – nawiązując do tekstów współczesnej humanistyki – podjęto refleksję nad edukacją akademicką. Za punkt wyjścia przyjęto tezę o spadku jakości edukacji akademickiej, szczególnie w związku z jej umasowieniem. Posługując się metaforą ziemi obiecanej, wskazano potrzebę poszukiwania wartości i celów, które nadadzą sens działaniom głównych aktorów edukacyjnej sceny i głęboko w nie się zaangażują, pozwolą zatrzymać „edukacyjną katastrofę”. Odniesiono się do idei myślenia utopijnego. Wskazano jego znaczenie w kulturze. Zostało ono ujęte jako akt afirmacji wartości nieodzownej do tego, aby społeczeństwo mogło istnieć. Nieodłączną cechą ludzkiej natury jest bowiem potrzeba skierowania ku przyszłości i tworzenia śmiałych jej projektów. W tym kontekście zaproponowano wspomaganie człowieka w rozwoju nadziei jako źródło wyprowadzania celów edukacji akademickiej. Nadzieja została ujęta jako jedna z podstawowych składowych charakteru ludzkiej egzystencji. Uwypuklono jej ingerujący charakter. Zostaje w niej zintegrowane to, co z „tego” świata, z tym, co przynależy do „innego” świata. Człowiek wykracza poza horyzont codzienności, poza to, co pewne, znane, bezpieczne i otwiera się na nieczasowość, na nieskończoność, na transcendencję. Nadzieję ujęto również w perspektywie drogi do ziemi obiecanej. W tym kontekście zaproponowano kierunki działań, które wspierają człowieka w budowaniu nadziei dla siebie i dla tych, z którymi podzielamy los, a równocześnie hamują przekształcanie uczelni w przedsiębiorstwa edukacyjne. Wskazano również pułapki nadziei, fałszywe nadzieje, które tworząc złudzenie wolności, omnipotencji, znieczulają na niepokój i rozpacz, odbierając szanse na wychodzenie poza to, co znane i odkrywanie nowych możliwości. Zaakcentowano też rolę pustyni w drodze do ziemi obiecanej.