Śpiewam, tańczę, podróżuję – hobby jako płaszczyzna aktywności i edukacji nieformalnej osób w wieku emerytalnym

Abstrakt

Celem artykułu jest przedstawienie hobby, jako jednej z podstawowych płaszczyzn aktywności i edukacji nieformalnej osób w wieku emerytalnym. Tłem dla prowadzonych analiz jest zarysowana we wstępie opracowania koncepcja lifelong learning, uzupełniona o socjologiczne ujęcia stylu życia. Podstawę empiryczną wnioskowania stanowią jakościowe badania panelowe zrealizowane w 2024 i 2025 roku wśród mieszkańców województwa lubuskiego w wieku 60(+).

Główny nurt rozważań koncentruje się wokół różnorodnych pasji i zainteresowań badanych Lubuszan, które – oprócz pracy zawodowej i obowiązków domowych i rodzinnych – stanowią znaczący fragment ich codzienności i płaszczyznę ciągłego rozwoju. Mogą też być ujmowane jako jeden z wyznaczników stylu życia. Autorka, przytaczając fragmenty wypowiedzi badanych, skupia się na tych aktywnościach definiowanych przez nich jako hobby, podczas których – poza formalnym systemem edukacji, nie zawsze nawet intencjonalnie i świadomie – wzbogacają oni własne kompetencje oraz nabywają wiedzę i nowe umiejętności. Urzeczywistniają w ten sposób idee edukacji permanentnej, ale też – nierzadko – manifestują swój sprzeciw wobec sytuowania ich w kategorii wycofujących się z życia seniorów. Wniosek ten potwierdza wysoki poziom zaangażowania badanych w uprawianie pasji, emocje, które temu towarzyszą i wyraźnie proedukacyjna orientacja. Pozwala to uznać, iż potrzeby uczenia się i szeroko rozumianej aktywności stanowią jedne z istotniejszych potrzeb psychicznych i społecznych jednostek, niezależnie od wieku i mogą być (i są) z powodzeniem realizowane, także na płaszczyźnie działań podejmowanych w czasie wolnym, niewynikających z obowiązków.