Pasek boczny artykułów

Przesłane paź 12, 2023
Zaakceptowane sty 14, 2024
Opublikowane lis 29, 2024
Download
PDF
Statistic
Read Counter : 7 Download : 7

Główna treść artykułu

Abstrakt

W artykule skoncentrowano się na uchwyceniu autokreacyjnej perspektywy radzenia sobie z lękiem egzystencjalnym przez aktywne edukacyjnie osoby starsze. Na tym etapie życia świadomość zbliżającej się śmierci jest rozbudzana regresywnymi zmianami psychosomatycznymi własnego organizmu. Są one wyrazem stopniowej utraty sił witalnych i pogarszającego się stanu zdrowia, a także coraz częściej powtarzających się zdarzeń śmierci osób z własnego pokolenia. Pogłębiające się wewnętrzne napięcie wznieca doznania związane z trudnymi do zniesienia przejawami lęku egzystencjalnego. Interesująca jest więc dyskusja nad instrumentalnym i autokreacyjnym kontekstem uruchamianych strategii ochronnych. Próbę uchwycenia subtelnych aspektów tego fenomenu podjęto w podejściu badań jakościowych. Dwuetapowe badania przeprowadzono wśród słuchaczy UTW. Pierwszy etap badań wiązał się ze swobodną narracją badanych w formie wypowiedzi pisemnych.
Wyszczególnione wstępne kategorie stały się kanwą dla drugiego etapu badań, polegającego na przeprowadzeniu wywiadów swobodnych ukierunkowanych. W toku analizy metodą 3C M. Lichtman wygenerowano strukturę strategii wyzwalających oraz blokujących osobową autokreację osób starszych.

Słowa kluczowe

auto-creation buffers defense strategies older adults terror management theory autokreacja bufory strategie ochronne osoby starsze/seniorzy teoria opanowania trwogi

Szczegóły artykułu

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Jak cytować
Wąsińśki, A., Fabiś, A., & Muszyński, M. (2024). Autokreacyjna perspektywa strategii radzenia sobie z lękiem egzystencjalnym przez aktywne edukacyjnie osoby starsze. Dyskursy Młodych Andragogów, (25), 281–303. Pobrano z https://dma.wns.uz.zgora.pl/index.php/DMA/article/view/727

Bibliografia

  1. Arndt, J., Routledge, C., Cox, C.R. i Goldenberg, J.L. (2005) The worm at the core: A terror ma na gement perspective on the roots of psychological dysfunction. Applied and Preventive Psychology, 11(3), 191-213.
  2. Bans-Akutey, A. i Tiimub, B.M. (2021) Triangulation in Research. Academia Letters, August, 1-6.
  3. Becker, E. (1997) The Denial of Death. London: Collier Macmillan Publishers.
  4. Burgh, G. (2014) Creative and Lateral Thinking: Edward de Bono. W: D.C. Phillips (red.) Ency­clopedia of Educational Theory and Philosophy(t. 1-2). SAGE Publications, Inc.
  5. De Bono, E. (2014) Lateral thinking: an introduction. London: Vermilion.
  6. DeCarvalho, R.J. (2000) The growth hypothesis and self-actualization: An existential alternative. Humanistic Psychologist, 28(1-3), 59-66.
  7. Erikson, E.H. (1982) The Life Cycle Completed, a Review. New York/London: Norton.
  8. Erikson, E.H., Erikson, J.M. i Kivnick, H.Q. (1989) Vital Involvement in Old Age. New York: W.W. Norton & Company.
  9. Fabiś, A. (2018) Troski egzystencjalne w starości. Ujęcie geragogiczne. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.
  10. Fabiś, A., Wąsiński, A. i Čepelka, O. (2022) Intergenerational Messages as Sign of Wisdom of Active Polish and Czech Older Learners. Ageing International, 47(2), 284-306.
  11. Fabiś, A., Wąsiński, A. i Tomczyk, Ł. (2017) Existential Perspective of Biography-related Reflection in the Intergenerational Narrative Messages. Journal of Family History, 42(3), 326-340.
  12. Frankl, V.E. (1972) Homo Patiens. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
  13. Frankl, V.E. (2006) Man’s Search for Meaning. Boston: Beacon Press.
  14. Gander, H.-H. (2017) Self­understanding and lifeworld: basic traits of a phenomenological her­meneutics. Bloomington: Indiana University Press.
  15. Greenberg, J., Pyszczynski, T. i Solomon, S. (1986) The causes and consequence of a need for self-esteem. A terror management theory. W: R.E. Baumeister (red.) Public self and private self. Springer-Verlag, 181-212.
  16. Greenberg, J., Solomon, S. i Pyszczynski, T. (1997) Terror Management Theory of Self-Esteem and Cultural Worldviews: Empirical Assessments and Conceptual Refinements. Advances in Experimental Social Psychology, 29(C), 61-139.
  17. Greenberg, J., Vail, K. i Pyszczynski, T. (2014) Terror Management Theory and Research: How the Desire for Death Transcendence Drives Our Strivings for Meaning and Significance. W: A.J. Elliot (red.) Advances in Motivation Science. London: Elsevier Academic Press, 85-134.
  18. Guba, E., i Lincoln, Y. (2005) Paradigmatic controversies contradictions and emerging confluences. W: N. Denzin i Y. Lincoln (red.), The Sage handbook of qualitative research. Thousand Oaks, CA: Sage Publication, 191-215.
  19. Hill, R. (2006). Positive Aging: A Guide for Mental Health Professionals and Consumers. New York: W.W. Norton & Company.
  20. Konecki, K.T. (2012) Wizualna teoria ugruntowana. Podstawowe zasady i procedury. Przegląd Socjologii Jakościowej, 8(1), 12-45.
  21. Kubinowski, D. (2010) Jakościowe badania pedagogiczne. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
  22. Lee, C.J.G. (2012) Reconsidering Constructivism in Qualitative Research. Educational Philosophy and Theory, 44(4), 403-412.
  23. Levinson, D.J. (1986) A Conception of Adult Development. American Psychologist, 41(1), 3-13.
  24. Levinson, D.J. (2011) The Seasons of a Woman’s Life: A fascinating exploration of the events, thoughts, and life experiences that all women share. New York: Random House Publishing Group.
  25. Lichtman, M. (2023) Qualitative Research in Education: A User’s Guide (4rd ed.). SAGE Publications, Inc.
  26. Pietrasiński, Z. (1990) Rozwój człowieka dorosłego. Warszawa: PW „Wiedza Powszechna”.
  27. Sartre, J.-P. (2021) Being and nothingness(eBook). Atria Books.
  28. Schopenhauer, A. (1999). Prize Essay on the Freedom of the Will. Cambridge: Cambridge University Press.
  29. Solomon, S., Greenberg, J. i Pyszczynski, T. (1991) Terror management theory of self-esteem. W: C.R. Snyder i R.D. Forsyth (red.) Handbook of social and clinical psychology. The health perspective. New York: Pergamon Press, 21-40.
  30. Tischner, J. (1972) Od prawdy sądu do prawdy egzystencji. Analecta Cracoviensia, 4(0), 51-67.
  31. Tischner, J. (2011) Myślenie według wartości. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak”.
  32. Vazire, S. i Wilson, T.D. (2012) Handbook of Self­Knowledge. New York: The Guilford Press.
  33. Wąsiński, A. (2018) Autokreacja małżonków bezdzietnych do wielowymiarowego rodzicielstwa adopcyjnego: perspektywa pedagogiczno­antropologiczna. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
  34. Wąsiński, A. i Górniok-Naglik, A. (2018) Multidimensional character of self-creation – theoretical and methodological overview. W: Ł. Tomczyk, A. Ryk i J. Prokop (red.) Proceedings New Trends And Research Challenges In Pedagogy And Andragogy NTRCPA18. Kraków: Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie, 109-124.
  35. Wojtyła, K. (2000) Osoba i czyn oraz inne studia antropologiczne. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
  36. Yalom, I.D. (1980) Existential Psychotherapy. New York: BasicBooks.
  37. Zhou, J., Chen, Y., Xu, Y., Liao, B. i Fu, W. (2022) Facing a Real Threat of Death: Dynamic Changes in Death-Thought Accessibility. Psychology Research and Behavior Management, 15, 1731-1740.