Główna treść artykułu
Abstrakt
Niniejszy tekst jest próbą poszukiwania odpowiedzi na pytanie o sposoby konstruowania uczących doświadczeń w zawodowej biografii dorosłych i ich usytuowaniu w obrębie praktyk cało-życiowego uczenia się. W tym celu autorka prezentuje wyniki badań dotyczące sposobów nadawania znaczeń własnym doświadczeniom zawodowym przez nauczycieli szkół publicznych, a następnie próbuje pokazać, że ujawnione w wyniku analizy kwestie są ważnym horyzontem rozumienia ich bycia w codzienności i uczenia się w niej. W wyniku analizy nauczycielskich narracyjnych wypowiedzi autorka ustaliła trzy schematy definiowania doświadczeń zawodowych, które w swojej istocie odsłaniają: brak poczucia wpływu nauczycieli na stan edukacji (a), identyfikowanie się ze szkołą jako skutecznie działającą na rynku organizacją (b), zamknięcie swojej tożsamości zawodowej w obrębie swojej metody nauczania i jej doskonalenia. Odwołując się do koncepcji biograficzności w ujęciu Petera Alheita, autorka pokazuje, że indywidualna biografia jest konstruktem dynamicznym wciąż na nowo rekonstruowanym w określonym czasie, warunkach społeczno-kulturowych i politycznych oraz w relacji do innych ludzi – a więc praktyk, które identyfikujemy jako całożyciowe uczenie się. W przypadku badanych nauczycieli elementem tych praktyk jest kwestia kształtowania kultury podporządkowania a wraz z nią upolitycznienia i urynkowienia edukacji, instrumentalnego traktowania siebie i uczniów.
Słowa kluczowe
Szczegóły artykułu
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Bibliografia
- Alheit, P. (2009) Biography learning – within the new lifelong learning discourse. W: K. Illeris (red.) Contemproary Theories of Learning. London-New York: Routledge, 116-128.
- Alheit, P. (2018) The Concept of “Biographicity” as Bacground Theory of Lifelong Learning? Dyskursy Młodych Andragogów, 19, 9-22.
- Alheit, P. (2020) New epistemological challenges in biographical research in “postmodernity”. Dyskursy Młodych Andragogów/Adult Education Discourses, 21, 93-103.
- Alheit, P. (2021) The transitional potential of “biographicity”. Dyskursy Młodych Andragogów/Adult Education Discourses, 22, 113-123.
- Biesta, G.J.J. (2013) The beautiful risk of education. London and New York: Routledge.
- Fejes, A. (2006) The planetspeak discourse of lifelong learning in Sweden: what is educable adult? Journal of Education Policy, 21 (6), 697-716.
- Gołębniak, B.D. (2004) Poza „nabywanie” i „uczestnictwo”. Ku społeczno-kulturowej teorii edukacji nauczycieli. W: R. Kwiecińska, S. Kowal i M. Szymański (red.) Nauczyciel – Tożsamość – Rozwój. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, 216-222.
- Jurgiel-Aleksander, A. (2013) Doświadczenie edukacyjne w perspektywie andragogicznej. Studium biograficzno-fenomenograficzne. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
- Jurgiel, A. (2007) Nauczyciele dorosłych w społeczeństwie obywatelskim. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
- Kansanen, P., Tirri, K., Meri, M., Krokfors L., Husu J. i Jurhama R. (2000) Teachers’ pedagogical thinking. New York: Peter Lang Publishing.
- Męczkowska, A. (2002) Od świadomości nauczyciela do konstrukcji świata społecznego. Nauczycielskie koncepcje wymagań dydaktycznych a problem rekonstrukcyjnej kompetencji ucznia. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
- Rosa, H. (2020) Przyspieszenie, wyobcowanie, rezonans. Projekt krytycznej teorii późnonowoczesnej czasowości. Tłum. J. Duraj i J. Kołtan. Gdańsk: Europejskie Centrum Solidarności.
- Rutkowiak, J. (1992) O dialogu edukacyjnym. Rusztowanie kategorialne. W: J. Rutkowiak (red.) Pytanie – dialog – wychowanie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 13-52.
- Rutkowiak, J. (2010a) Nauczyciel interpretatorem edukacyjnej rzeczywistości neoliberalnej. W: E. Potulicka i J. Rutkowiak, Neoliberalne uwikłania edukacji. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls, 249-280.
- Rutkowiak, J. (2010b) Uczenie się w warunkach kultury neoliberalnej: kontekstowanie jako wyzwanie dla teorii kształcenia. W: E. Potulicka i J. Rutkowiak, Neoliberalne uwikłania edukacji. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls, 163-176.
- Usher, R., Bryant, I. i Johnston, R. (1997) Adult education and the postmodern challenge. Learning beyond limits. London-New York: Routledge.