Sposób postrzegania siebie jako dorosłego uczącego się podmiotu i znaczenie edukacji w szkole wyższej w fenomenograficznej rekonstrukcji wypowiedzi osób pokolenia Z na temat doświadczania studiowania
pdf

Słowa kluczowe

adult as a learning subject
higher education
generation Z
phenomenography dorosły jako uczący się podmiot
wyższa edukacja
pokolenie Z
fenomenografia

Jak cytować

Jurgiel-Aleksander, A., & Aleksander, Z. (2025). Sposób postrzegania siebie jako dorosłego uczącego się podmiotu i znaczenie edukacji w szkole wyższej w fenomenograficznej rekonstrukcji wypowiedzi osób pokolenia Z na temat doświadczania studiowania. Adult Education Discourses, (26), 233–248. https://doi.org/10.61824/dma.vi26.765

Abstrakt

Celem niniejszego artykułu jest próba zmierzenia się z problematyką uczenia się dorosłych z perspektywy uczestnika edukacji w szkole wyższej (uniwersytetu). Kluczem do rozpoznania tej kwestii jest fenomenograficzna rekonstrukcja koncepcji studiowania i zawarty w niej sposób opisu dorosłego jako osoby uczącej się. Autorzy artykułu ujawniają rezultaty badań własnych, których przedmiotem była analiza doświadczania, rozumienia i postrzegania studiowania przez studentów z pokolenia Z. Obecne tutaj nawiązanie do zebranego materiału empirycznego ma charakter dwustopniowy. Najpierw w sposób uproszczony autorzy przedstawiają kategorie opisu składające się na obraz studiowania w ujęciu studentów pokolenia Z po to, by pokazać, że kluczem do ich wyróżnienia
jest rola, jaką studenci przypisują sobie jako dorosłemu uczącemu się podmiotowi. I są to następujące role: a) uczestnik formalnego sytemu kształcenia, b) użytkownik i konsument wiedzy, c) praktykujący społeczne usamodzielnienie, d) adaptujący się do nowej (w odróżnieniu od szkoły) akademickiej kultury dydaktycznej, e) inicjator uczenia się bycia z innymi. Następnie autorzy przyglądają się temu, jaki rodzaj uprawomocnień dotyczących edukacji w szkole wyższej (uniwersytecie) towarzyszy wytworzonym przez studentów konceptom studiowania i wpisanym w nie rolom. W rezultacie dochodzą do wniosku, że proces uzasadniania edukacji w szkole wyższej odbywa się za pomocą akcentowania znaczenia realizacji indywidualnych potrzeb jednostek, uznania cywilizacyjnego przyspieszenia jako stanu opisującego współczesny styl życia, traktowania studiowania przez pryzmat uczenia się, które odbywa się na warunkach spotkania.

https://doi.org/10.61824/dma.vi26.765
pdf

Bibliografia

Aleksander, Z. (2010) Szansa na międzypokoleniowy dialog w kontekście rozumienia słów z zakresu moralności przez współczesne podmioty edukacyjne. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.

Aleksander, Z., Jurgiel-Aleksander, A. (2025) Doświadczenie studiowania w fenomenogrfaicznej

analizie wypowiedzi młodych dorosłych z pokolenia Z. Rocznik Andragogiczny, 32, 99-117.

Alheit, P. (2004) Ponowoczesne wyzwania „społeczeństwa uczącego się”. Podejście krytyczne.

Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, 4(28), 7-26.

Alheit, P. (2009) Biographical learning – within the new lifelong learning discourse. W: K. Illeris

(red.) Contemporary Theories of Learning. Learning theorists… in their own words. London,

New York: Routledge, 116-128.

Bauman, T. (2011) Proces kształcenia w uniwersytecie w perspektywie potrzeb, oczekiwań i ocen nauczycieli akademickich oraz studentów. Raport z badań. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.

Biesta, G.J.J. (2013) The beautiful risk of education. London, New York: Routledge.

Dahlgren, L.O., Abrandt-Dahlgren, M., Hult, H., Hard of Sagerstad, H., Szkudlarek, T., Gajda, M.,

Jurgiel, A., Kopciewicz, L., Marzec, J., Meczkowska, A. i Mendel M. (2005) Conceptons of

learning among teachers and students in higher education. A Sewdish-polish comparative

study. W: T. Maliszewski, W.J. Wójtowicz i J. Żerko (red.) Antology of social and behavioral

sciences. Linköping: Linköpings Universitet, 89-115.

Eklund-Myrskog, G. (1998) Students’ conceptions of learning in different educational contexts.

Higher Education, 35, 299-316.

Field, J. (1996) European Dimensions. Education, training and the European Union. London,

Philadelphia: Jesica Lang Publication.

Field, J. (2000) Lifelong learning and the new educational order. London: Trentham Books.

Hausner, J. (red.) (2020) Poza horyzont. Kurs na edukację. Przyszłość system rozwoju kompetencji w Polsce. Kraków: Fundacja Gospodarki i Administracji Publicznej.

Jendza, J. (2020) Kultury Uniwersytetu. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.

Jurgiel, A. (2008) Doświadczanie dorosłości w byciu studentem. Fragment badania fenomenograficznego. Dyskursy Młodych Andragogów, 9, 61-68.

Jurgiel-Aleksander, A. (2016) Fenomenografia i jej poznawcze konsekwencje w świetle projektu

na temat doświadczeń edukacyjnych dorosłych. Refleksja badacza. Rocznik Andragogiczny,

, 267-282.

Jurgiel-Aleksander, A. (2019) Bycie obywatelem w wypowiedziach pokolenia 20 plus i ich fenomenograficzna rekonstrukcja. Dyskursy Młodych Andragogów, 20, 51-62.

Jurgiel-Aleksander, A. (2020) “Good education” and its instrumental description in the narrations of adults who have become students. Dyskursy Młodych Andragogów/Adult Educaton Discuorses [online], 21, 65-75. Dostępny na: https://doi.org/10.34768/dma.vi21.554.

Kerski, B. i Kołtan, J. (2021) Solidarity, Democracy, Europe. Gdańsk: European Solidarity Centre.

Kopciewicz, L. (2005) Męskość i kobiecość. Polsko-francuskie studium porównawcze. Kraków:

Impuls.

Kwieciński, Z. (2007) Epidemie społeczne w środowisku akademickim. W: Z. Kwieciński (red.)

Między patosem i dekadencją. Studia i szkice socjopedagogiczne. Wrocław: Wydawnictwo

Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej TWP, 63-74.

Malewski, M. (2024) Uniwersytet w pętli czasu. Dyskursy Młodych Andragogów/Adult Education

Discourses [online], 25, 155-164. Dostępny na: https://doi.org/10.61824/dma.vi25.717.

Marton, F. (1986) Phenomenography: A Research Approach to Investigating Different Understandings of Reality. Journal of Thought, 21(3), 28-49.

Rosa, H. (2020) Przyspieszenie, wyobcowanie, rezonans. Gdańsk: Europejskie Centrum Solidarności.

Rutkowiak, J. (1992) O dialogu edukacyjnym. Rusztowanie kategorialne. W: J. Rutkowiak (red.)

Pytanie – dialog – wychowanie. Warszawa: PWN, 13-52.

Rutkowiak, J. (2010) Uczenie się w warunkach kultury neoliberalnej: kontekstowanie jako wyzwanie dla teorii kształcenia. W: E. Potulicka i J. Rutkowiak (red.) Neoliberalne uwikłania

edukacji. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls, 163-176.

Suchecka, J. (2023) Pokolenie zmiany. Młodzi o sobie i świecie, który nadejdzie. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B.

Usher, R. (2009) Experience, pedagogy and social practices. W: K. Illeris (red.) Contemporary

Theories of Learning. Learning theorists… in their own words. London, New York: Routledge,

-183.

Vlieghe, J. i Zamojski, P. (2019) Towards an Ontology of Teaching. Thing-centred Pedagogy,

Affirmation and Love for the World. Cham: Springer.

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Copyright (c) 2025 Dyskursy Młodych Andragogów/Adult Education Discourses